نام بادهای گیلان
نام محلی و مشخصات بادهایی که در استان گیلان می وزند
آفتاب بوشو âftâb bušo
بادی است که از قسمت غربی میوزد و موجب دگرگونی هوا میگردد.
سیاه وا
جهت وزش اين باد شمال غربي و فصل وزش آن پاييز و زمستان است و مدت وزش آن چند ساعت ميباشد. اين باد خنك و مرطوب بوده و با وزش آن رنگ دريا سياه ميشود.
بیج باد bij∂ bâd
باد سرد زمستانی است که موجب سردی هوا میشود.
بیرون وا birun vâ
بادی که از شمال مرداب میوزد.
خزری وا x∂z∂ri vâ
بادی است که از دریای خزر میوزد و باعث سردی و طوفان میشود.باد خزري داراي جهت شمال غربي است كه در فصل سرد ميوزد و مدت وزش آن چند روز ميباشد. اين باد سرد و مرطوب است و موجب طوفاني شدن دريا و در نتيجه افزايش صيد ماهي ميشود.
خشکه وا xošk∂ vâ
بادی است که از شمال مرداب میوزد.
دشته وا d∂št∂ vâ
جهت وزش اين باد سرد و مرطوب شمال غربي است و زمان وزش آن بيشتر در عصر فصول بهار، تابستان و پاييز ميباشد و مدت وزش آن چند روز است.
سرتوک وا s∂r tuk , vâ
بادی است که از شمال شرقی میوزد و موجب دگرگونی هوا میشود. در فصل زمستان همراه با طوفان به مدت چند روز ميوزد و بادي سرد و مرطوب است كه پس از فروكش آن، صيد ماهي فراوان
سیاوا sia vâ
باد جنوب غربی مرداب است.
کنار وا (کنارگیلوا) k∂râr vâ
بادی است که از کرانهی جنوبی مرداب میوزد در واقع جهت وزش اين باد جنوبي يا جنوبشرقي است و موجب آرامش دريا و كاهش ارتفاع موج ميشود. اين باد به مدت چند ساعت ميوزد و خشك و خنك است.
کوتیم وا kutim v∂
باد جنوب شرقی است.
گرمه وا g∂rm∂ . vâ
بادی است که از جنوب گیلان میوزد. این باد از کویر ایران میوزد و به جهت گرم بودنش گرمش g∂rm∂š نامیده میشود. وزش این باد موجب آتش سوزی جنگلها و ساختمانهای چوبی و سبب بیماری و ناراحتی میگردد.
در تمام طول سال به علت واقع شدن مراكز پرفشار در مناطق سيبري و قطب شمال، جريانات هوا و باد سرد از سمت شمال به استان گيلان ميوزد، اما در فصول سرد سال گاهي به علت استقرار مركز كمفشار در سطح زمين در منطقه درياي سياه و يا شمال عراق و يا در شرق تركيه، جهت وزش باد تغيير نموده و به صورت غير متعارف از جنوب غربي به سوي گيلان جريان مييابد و پديده فون Foehn يا گرم باد گيلان را پديد ميآورد. اين بادهاي گرم و خشك از جنوب و جنوبغربي به منطقه گيلان ميوزند.
هنگامي كه در اين شرايط توده هوا از منطقه پرفشارتر جنوب البرز به سمت منطقه كمفشار شمال البرز جريان مييابد رطوبت خود را در همان سمت جنوبی البرز و هنگام صعود از کوه از دست داده و در نتیجه در قسمت شمالی البرز هنگام نزول به سمت جلگه ساحلی کاملا گرم و خشک میشود. به همين دليل دماي منطقه افزايش فوقالعادهاي يافته و رطوبت آن به شدت كاهش مييابد و احتمال وقوع آتشسوزي جنگل بالا ميرود. همچنين به دليل ذوب برف مناطق كوهستاني احتمال سيل نيز وجود خواهد داشت.
گرافهاي مربوط به دما در ايستگاه هواشناسي رشت گوياي آن استكه دما به هنگام ظهور گرم باد تا ميزان 21 درجه سانتيگراد در مدت كمتر از 3 ساعت افزايش نشان داده و در همين مدت زماني 3 ساعته نيز به ميزان 21 درجه سانتيگراد به هنگام فروكش كردن گرمباد، افت دما وجود داشته است. به هنگام ظهور گرم باد، وجود يك جت استريم و همزمان با آن شكست تروپوپاز در منطقه قابل استدلال است. تشكيل يك مركز كمفشار در منطقه درياي سياه و مديترانه در گزارشات پيشبيني همزمان با گرمباد مشهود خواهدبود كه به موازات آن مركز پرفشار بر روي درياي خزر قرار خواهد داشت.
گاهي اوقات وجود اين باد گرم جنوبي فقط در ايستگاه تحقيقات هواشناسي كشاورزي رشت با سرعتي حدود 15 متر بر ثانيه ثبت ميشود درحاليكه همزمان در فرودگاه رشت با چند كيلومتر فاصله از ايستگاه قبلي باد آرام و در بندر انزلي باد شمالي گزارش شدهاست.
گیله وا gil∂. vâ
بادی است که از شمال شرقی از دریا به خشکی میوزد و موجب سرسبزی و پرباری درختان در بهار میگردد.
زمان وزش آن بيشتر در عصر روزهاي آفتابي در بهار و تابستان است. اين باد خنك و مرطوب بوده و وزش آن موجب لطافت هوا ميگردد.
باد منجیل
در ماههاي گرم سال با توجه به سرد بودن نسبي آب درياي خزر، يك مركز پرفشار نسبي محلي بر روي دريا تشكيل ميگردد. همچنين در اين ماهها بطور متناوب هر چند روز يكبار زبانه پرفشار آزورس به هنگام حركت دائمي خود به سوي شرق ، موجب افزايش فشار در سواحل درياي خزر ميگردد و پرفشار محلي مذكور را تقويت مينمايد و چون در همين ماهها كم فشار حرارتي مناطق جنوبي البرز و فلات ايران را در برگرفته است، بطورطبيعي حركت هوا از سمت منطقه پرفشار شمال البرز به سمت منطقه كمفشار جنوب آن خواهد بود. لذا در اين زمان حركت باد از سمت شمال بوده و از طريق كانالهاي ارتباطي بين كناره و فلات ايران نظير دره منجيل به سمت جنوب ميوزد كه بادهاي تابستانه منجيل را به وجود ميآورد. در ماههاي سرد سال ارتفاعات البرز و آذربايجان و ارتفاعات مركزي پوشيده از برف بوده و در نتيجه يك مركز پرفشار بر روي فلات ايران به وجود ميآيد در حاليكه در بخشهاي شمالي البرز و سواحل خزر به علت گرماي نسبي آب دريا يك مركز كم فشار بهوجود ميآيد و در نتيجه جريان هوا از جنوب البرز به سمت شمال آن برقرار ميگردد، اما با توجه با اينكه پرفشارهاي سيبري و قطبي و آزور و كانادا غالبا نوار شمالي ايران را در فصول سرد سال تحت تاثير قرار ميدهند، لذا موجب تعديل گراديان فشار گرديده و در نتيجه شدت وزش باد جنوبي تقليل مييابد. به اين دليل در ماههاي سرد سال با وجود استقرار مركز پرفشار در بخشهاي جنوبي البرز و فلات ايران و وجود كمفشار برروي درياي خزر، تداوم و شدت وزش بادهاي جنوبي قابل توجه نبوده و برعكس در ماههاي گرم سال ، وزش .بادهاي شمالي به جنوب البرز بسيار قابل توجه ميباشد
منابع :
(سالنامه آمار استان گیلان ۱۳۸۵)
http://havakade.blogfa.com/post/232
